ଖବର: “ଓଡିଶାର ଏକ ସବୁଠୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ଜିଲ୍ଲା ଓ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରତିକାର ଆବଶ୍ୟକତା”ସରାଂଶ
ଓଡିଶାର ଆବହା ଗୁଣତା (AQI – ए क्यू आई) ସୂଚନା ଓ ଶୋଧ ପ୍ରକାରରେ ଦେଖାଯାଉଛି ଯେ କେତେକ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକ ଅତି ଉଚ୍ଚ ପ୍ରଦୂଷଣର ଶିଖରରେ ଅଛନ୍ତି। ଏହା ରାଜ୍ୟର ଲୋକଙ୍କୂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆମ୍ଲିଆ ପକ୍ଷରୁ ଗୁରୁତର ଭାବରେ ଅବହିତ କରୁଛି।ସାମ୍ପ୍ରତିକ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲା ଓ ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲାର ତାଳଚେର ଶହରର ବହୁତ ଅଞ୍ଚଳ ଗୁଡ଼ିକ ‘ବହୁତ ଖରାପ’ ଶ୍ରେଣୀର ଆବହା ଗୁଣତା (AQI) ଦେଖାଇଛି – ଅନୁଗୋଳ ସହର AQI ≈ 323 ଏବଂ ତାଳଚେରର ≈ 302 ବୋଲି ଜଣାପଡିଛି।
ତେବେ ଏ ସଂପର୍କରେ ବହୁତ ଗଣ ମାଧ୍ୟମ ରାଜ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ନାଗରିକ ଉଭୟ ପାଇଁ ସତର୍କ ସଙ୍କେତ ଉପରେ ଫୋକୋସ କରିଛନ୍ତି – ଯଦି କ୍ଷତି ସାଧନାକାରୀ ପ୍ରତିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ନ ହୁଏ, ତେବେ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ବଡ଼ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବେଶ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ହେବ ବୋଲି ପରିବେଶ ବିତ୍ ଆଶା କରିଛନ୍ତି।
ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଲାର ଅନୁଗୋଳ ଓ ତାଳଚେର ସହରର ପ୍ରଦୂଷଣ ମାପ ସୂଚାଇଛି ଏହା ଭାରତର ଅତି ପ୍ରଦୂଷିତ ସହରଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି। ପ୍ରଦୂଷଣର କାରଣ : ବଡ଼ ପରିମାଣରୁ ଶିଳ୍ପ ସହ ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷେତ୍ର, ଶିଳ୍ପ, ଶହରୀକରଣ ଓ ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟ ଆଦି ।ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଏବଂ ଏହି ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ନଦେଲେ ଆଗମୀ ଦିନରେ ଏହି ସମସ୍ୟା ସମୟ ସହିତ ଗଭୀର ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି।
ଜନସାଧାରଣର ସଚେତନତା: ପ୍ରଦୂଷଣ ବିଷୟରେ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କୁ ଜାଗୃତ କରନ୍ତୁ—ମାସ୍କ ପିନ୍ଧିବା, ଖୋଲା ଆକାଶରେ ଶାରୀରିକ କାର୍ଯ୍ୟ ସୀମିତ କରିବା, ପରିବହନ ବାହନଗୁଡ଼ିକୁ ସଚେତନ କରି ଓ ଜାଗ୍ରତ କରି ପ୍ରଦୂଷଣର ସଚେତନତାକୁ ସାମ୍ନାରେ ରଖି ରାସ୍ତାରେ ଚାଳନା କରିବା।
ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟପ୍ରଣାଳୀର ଫଳଦାୟକତା: Central Pollution Control Board (CPCB) ଓ Odisha State Pollution Control Board (OSPCB) ଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ “ନନ-ଅଟେନ୍ମେଣ୍ଟ ସିଟିଜ୍” ଅବସ୍ଥା ଓ ତାହାର କାର୍ଯ୍ୟଶୀଳତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ ଓ ଫଳପ୍ରଦ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ।
ଲମ୍ବାବଧି ପଦକ୍ଷେପର ଗ୍ରହଣ : ଶିଳ୍ପ ଉଦ୍ଗାସିତ ଗ୍ରିନ୍ ବେଲ୍ଟ, ପୋଷ୍ଟ-କୋଉଳି ନିର୍ମାଣ ନିୟମ (👉 “Post-coal construction regulations” or “Post-coal development norms.
”Explanation:It refers to rules and guidelines for land use, construction, and rehabilitation after coal mining operations are completed — such as restoring the mined land, controlling dust, replanting vegetation, and ensuring sustainable infrastructure development in coal-affected areas.), ଶହରୀ ଧୂଳି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ତଦନୁସାରେ ସହଯୋଗର ଆବଶ୍ୟକତା।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରଭାବର ଅନ୍ତର୍ଗତ ପରୀକ୍ଷଣ: ସ୍ଥାନୀୟ ହସ୍ପିଟାଲ୍ ଏବଂ ଆଇ.ଡ଼ି.ବ୍ଲୁ. (Respiratory) ରୋଗର ପ୍ରଚାର ଓ ଆନ୍ତର୍ଗତ ତଥ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରନ୍ତୁ।
ପରିବେଶ ଆର୍କିଷ୍ଟର ସାଙ୍ଗରେ ଏକ୍ସପ୍ଲୋରେସନ୍: ଅନୁଗୋଳ ଜିଲ୍ଳା, ତାଳଚେରରେ ପ୍ରଦୂଷଣର ମୂଳ କାରଣ ଶିଳ୍ପ, ଖୋଲା ଖଣି ଓ ଟ୍ରାନ୍ସପୋର୍ଟ ଯୋଗୁଁ ନିର୍ଗତ ଧୂଆଁ ଧୂଳି ଓ କେମିକାଲ ଜନିତ ଗ୍ୟାସ ପ୍ରଦୂଷଣର କାରଣ କି ନୁହେଁ ତାହା ଖୋଜନ୍ତୁ।
ଓଡିଶାର ଅନୁଗୋଳ ଓ ତାଳଚେର ହେଉଛି ଏହି ସମୟରେ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଦୂଷଣ ସମସ୍ୟାର ମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣୀୟ କେନ୍ଦ୍ର। ଯଦି ଆଲୋଚିତ ପଦକ୍ଷେପ ଶୀଘ୍ର ନ ନିଆଯାଏ, ତେବେ ମାନବ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପରିବେଶ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ଓ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିମାନରେ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ପ୍ରଭାବର ପରିଚୟ ଏହିଠାରୁ ହିଁ ମିଳିପାରେ।
ପ୍ରଦୂଷଣ କବଳରେ ଓଡିଶା: ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳ ପାଲଟିଛି ବିଷାକ୍ତ ଚାମ୍ବର, ଜାଣନ୍ତୁ ୧୦ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ଜିଲ୍ଲାଜାଗ୍ରତ ଭାରତ ନ୍ୟୁଜ୍ (ବିଶେଷ ରିପୋର୍ଟ):
ସବୁଜ-ଶ୍ୟାମଳା ଓଡିଶା ଉପରେ ଏବେ ପ୍ରଦୂଷଣର କଳା ବାଦଲ ଘୋଟି ଆସୁଛି । ବିଶେଷକରି ରାଜ୍ୟର ଖଣିଜ ସମ୍ପଦ ଓ ଶିଳ୍ପ ସମୃଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ବାୟୁ ଏବଂ ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣ ଏକ ସଙ୍ଗୀନ ସମସ୍ୟା ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି । କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ (CPCB) ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବୋର୍ଡ (OSPCB) ର ବିଭିନ୍ନ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଶିଳ୍ପ ଓ ଖଣି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ହିଁ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ।
ସବୁଠୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ଜିଲ୍ଲା:
ଓଡିଶାରେ “ସବୁଠୁ ପ୍ରଦୂଷିତ ଜିଲ୍ଲା” ଭାବରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ଜିଲ୍ଲାକୁ ସ୍ଥିର ଭାବରେ କହିବା କଷ୍ଟକର, କାରଣ ଏହା ଋତୁ ଏବଂ ଶିଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ତଥାପି, ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପ, କୋଇଲା ଖଣି ଏବଂ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଷ୍ଟିଲ ପ୍ଲାଣ୍ଟର ଘନତା କାରଣରୁ ଅନୁଗୁଳ (ବିଶେଷକରି ତାଳଚେର ଅଞ୍ଚଳ) ଏବଂ ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା ପ୍ରାୟତଃ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ମାମଲାରେ ଶୀର୍ଷରେ ରହିଥାନ୍ତି । ଏହି ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରାୟତଃ ‘କ୍ରିଟିକାଲ୍ ପଲ୍ୟୁଟେଡ୍ ଏରିଆ’ (Critically Polluted Area) ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି ।
ଓଡିଶାର ୧୦ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରଦୂଷିତ ଜିଲ୍ଲା (ସମ୍ଭାବ୍ୟ ତାଲିକା)
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ: ଏହି ତାଲିକା କୌଣସି ସରକାରୀ କ୍ରମାଙ୍କ (Rank) ନୁହେଁ, ବରଂ ଶିଳ୍ପ, ଖଣି ଏବଂ ସହରୀକରଣ କାରଣରୁ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଥିବା ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକର ଏକ ସାମୂହିକ ସୂଚୀ ଅଟେ ।
ପ୍ରଦୂଷିତ ଜିଲ୍ଲା ଅନୁସାରେ –
କ୍ରମ, ଜିଲ୍ଲାର ନାମ, ପ୍ରଦୂଷଣର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ
୧- ଅନୁଗୁଳ,” – ବିଭିନ୍ନ ଶିଳ୍ପ ଓ କୋଇଲା ଖଣି, ଆଲୁମିନିୟମ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟ”
୨ – ଝାରସୁଗୁଡ଼ା, – “ତାପଜ ବିଦ୍ୟୁତ୍ କେନ୍ଦ୍ର, କୋଇଲା ଖଣି, ଇସ୍ପାତ ଓ ଆଲୁମିନିୟମ୍ ଶିଳ୍ପ”
୩ – ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ – “ରାଉରକେଲା ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା, ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ (ଲୁହା ପଥର, ଚୂନ ପଥର), ସିମେଣ୍ଟ କାରଖାନା”
୪ – କେନ୍ଦୁଝର – “ବ୍ୟାପକ ଲୁହା ପଥର ଓ ମାଙ୍ଗାନିଜ୍ ଖଣି, ପରିବହନ ଜନିତ ଧୂଳିକଣା (Dust Pollution)”
୫ – ଯାଜପୁର – “କଳିଙ୍ଗନଗର ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳ (ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା), କ୍ରୋମାଇଟ୍ ଖଣି (ସୁକିନ୍ଦା)”
୬ – ଖୋର୍ଦ୍ଧା – “ସହରୀକରଣ (ଭୁବନେଶ୍ୱର), ଯାନବାହନ ପ୍ରଦୂଷଣ, ନିର୍ମାଣ କାର୍ଯ୍ୟ”
୭ – କଟକ – “ସହରୀକରଣ, ଯାନବାହନ, ଛୋଟ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ମହାନଦୀ/କାଠଯୋଡ଼ିକୁ ନର୍ଦ୍ଦମା ଜଳ”
୮ – ରାୟଗଡ଼ା – ଆଲୁମିନା ରିଫାଇନାରୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶିଳ୍ପ କାରଖାନା
୯ – କୋରାପୁଟ – ବକ୍ସାଇଟ୍ ଖଣି ଏବଂ ଆଲୁମିନା ପ୍ଲାଣ୍ଟ (ଦାମନଯୋଡ଼ି)
୧୦ – ବାଲେଶ୍ଵର – ବାଲେଶ୍ଵର ସହରର ସହରୀକରଣ ଏବଂ କିଛି ଶିଳ୍ପାଞ୍ଚଳ
ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ: ଏହି ତାଲିକା କୌଣସି ସରକାରୀ କ୍ରମାଙ୍କ (Rank) ନୁହେଁ, ବରଂ ଶିଳ୍ପ, ଖଣି ଏବଂ ସହରୀକରଣ କାରଣରୁ ସର୍ବାଧିକ ପ୍ରଭାବିତ ହେଉଥିବା ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକର ଏକ ସାମୂହିକ ସୂଚୀ ଅଟେ ।
![{"remix_data":[],"remix_entry_point":"challenges","source_tags":["local"],"origin":"unknown","total_draw_time":0,"total_draw_actions":0,"layers_used":0,"brushes_used":0,"photos_added":0,"total_editor_actions":{},"tools_used":{},"is_sticker":false,"edited_since_last_sticker_save":false,"containsFTESticker":false,"used_sources":{"version":1,"sources":[{"id":"270812670004211","type":"ugc"}]}}](https://jagratbharatnews.in/wp-content/uploads/2025/11/Picsart_25-11-05_07-59-52-526-3.jpg)
